Czym jest mediacja

Mediacja to jeden ze sposobów rozwiązywania sporów, w którym bezstronny mediator pomaga dojść do porozumienia osobom będącym w sytuacji konfliktowej. Mediacja koncentruje się na potrzebach i interesach uczestników konfliktu. Stwarza możliwość rozmowy w przyjaznej atmosferze. Mediacja to postępowanie dobrowolne.

Ugoda zawarta przed mediatorem:

  • W myśl art. 18314 § 1 kpc, sąd na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
  • W przypadku mediacji umownej, sądem właściwym do zatwierdzenia skuteczności ugody jest sąd, który byłby właściwy do rozpoznania danej sprawy według właściwości ogólnej lub wyłącznej. Z kolei w przypadku, gdy postępowanie mediacyjne zostało zainicjowane przez sąd poprzez skierowanie do mediacji, ugoda dla swej skuteczności wymaga zatwierdzenia przez sąd rozpoznający sprawę.
  • Zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem może nastąpić w dwojaki sposób. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zgodnie z art. 18314 § 2 kpc zatwierdza ją poprzez nadanie jej klauzuli wykonalności. W przeciwnym wypadku wydaje postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia ugody na posiedzeniu niejawnym.
  • Nadanie ugodzie klauzuli wykonalności niejako mieści w sobie postanowienie o jej zatwierdzeniu.
  • W myśl art. 777 § 1 pkt 21 kpc, ugoda zawarta przed mediatorem stanowi tytuł egzekucyjny.
  • Na postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia ugody przed mediatorem stronie przysługuje zażalenie, zgodnie z art. 394 § 1 pkt 101 kpc.
  • Odmowa zatwierdzenia ugody przez sąd nie wyłącza możliwości zawarcia zwyczajnej ugody sądowej w dalszym toku postępowania.

Jakie są koszty mediacji?

W przypadku, gdy to sąd skierował strony do mediacji, co do zasady zastosowanie znajdują przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym.

§ 1. Rozporządzenie określa wysokość wynagrodzenia mediatora, w tym stałego mediatora, zwanych dalej „mediatorem”, za prowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawach cywilnych wszczętego na podstawie skierowania sądu i wydatki mediatora podlegające zwrotowi.

§ 2. 1. W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2000 złotych za całość postępowania mediacyjnego. 2. W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne – 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.

§ 3. Zwrotowi podlegają udokumentowane i niezbędne wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji na pokrycie kosztów:

1) przejazdów – w wysokości i na warunkach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;

2) wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nieprzekraczającej 70 złotych za jedno posiedzenie;

3) korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30 złotych.

§ 4. W razie nieprzystąpienia stron do mediacji, mediatorowi przysługuje zwrot poniesionych wydatków w wysokości nieprzekraczającej 70 złotych.

§ 5. Wynagrodzenie mediatora, będącego podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług, określone w § 2, oraz wydatki mediatora, o których mowa w § 3, podwyższa się o obowiązującą stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług. § 6. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2016 r.2)

Dodatkowe korzyści:

  • Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do trzech miesięcy. Na zgodny wniosek stron lub z innych ważnych powodów termin na przeprowadzenie mediacji może zostać przedłużony, jeżeli będzie to sprzyjać ugodowemu załatwieniu sprawy. Czasu trwania mediacji nie wlicza się do czasu trwania postępowania sądowego.
  • Nie pobiera się opłat od wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie umowy o mediację.
  • Sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli postępowanie zakończyło się zawarciem ugody przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji;
  • Sąd z urzędu zwraca stronie trzy czwarte uiszczonej opłaty od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli w toku postępowania sądowego zawarto ugodę przed mediatorem po rozpoczęciu rozprawy,
  • Sąd z urzędu zwraca stronie połowę uiszczonej opłaty od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli postępowanie w pierwszej instancji zakończyło się zawarciem ugody sądowej po rozpoczęciu rozprawy, pisma wszczynającego postępowanie w drugiej instancji, w której sprawa zakończyła się zawarciem ugody sądowej.
  • Zgodnie z nową regulacją, jeżeli strony zawrą ugodę przed pierwszą rozprawą w pierwszej instancji (także w postępowaniu nakazowym lub po utracie mocy nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym), sąd zwróci całą opłatę od pozwu oraz całą opłatę od zarzutów od nakazu zapłaty. Sąd zwróci także 3/4 opłaty od pozwu i 3/4 opłaty od zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli po rozpoczęciu rozprawy, w toku pierwszej instancji, zawarto ugodę przed mediatorem. Jeżeli w tym samym terminie zawarta zostanie ugoda sądowa, zwrot obejmie połowę opłaty. Nowe przepisy przewidują także zwrot połowy opłaty od apelacji, jeżeli sprawa zakończyła się zawarciem ugody sądowej.